DUT (MORUS L)

Saygıdeğer Okuyucularım;

Dut, yurdumuzun her tarafında yetişebilen değerli meyvelerdendir. İlk çıktığı yer, Orta Asya’nın ılık memleketleridir. Dutun en iyi yetiştiği topraklar; derince, killi, kireçli topraklardır. Dutun kökleri dik, derine gittiğinden dolayı uzun müddet kuraklığa dayanır. Dutun dalları dağınık şekilde ve geniş büyür. Dut, uzun ömürlü ve sağlam yapılı bir meyve ağacıdır. Meyvesinden faydalanıldığı gibi ipek böceği beslenmesinde bazı çeşitlerin yapraklarından istifade edilir. Geniş meyve bahçesi kurulmasında dikilecek dut fidanlarına yedi veya sekiz metre aralık verilmelidir. Dut, ilk çıkan meyvelerden olması dolayısı ile büyük şehirlerde taze olarak çok aranan meyvelerdendir. Bazı meyve bölgelerinde duttan pekmez ve pestil yapılır; kurutulur. Dut yabanisi üzerine aşı ile yetiştirilmiş fidanların çeşitleri:

• Eski kara: Meyvesi irice, ekşi ve siyahtır. Temmuz sonlarına doğru kemale gelir.
• Musa: Meyve uzunca, iri, tatlı, beyazdır. Haziran’da kemale gelir.
• Tatlı kara: Meyvesi iri, kara, asidik, tatlıdır. Haziran ortalarında kemale gelir.

Dut yabanisi üzerine göz aşısı ve kalem aşısı yapılarak yetiştirilir. Aşılar, Temmuz ve Ağustos aylarında yapılırsa daha sağlıklı olur. Ağustos ayında yapılan kalem aşısı köstebek aşısı denilen toprak üstünde kuma gömülü olarak yapılan kalem aşısıdır.

Zaman zaman tırtıllar, dut yapraklarını yiyerek zarar vermektedirler. Bu tırtıllar, göründüğü andan itibaren tırtıl öldürücü ilaçlardan biri alınarak mücadele yapılmalıdır. Ayrıca dutların gövde ve dallarındaki kabuk kısımlarında zaman zaman beyaz kabuklu bitler meydana gelmektedir. Bunlarla da Kış Aylarında ve Yaz Aylarında zirai mücadele yapılarak zarar vermesi önlenmelidir.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe