CEVİZ BİTKİSİYLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle ceviz bitkisiyle ilgili genel bilgileri paylaşacağım.

Ceviz, meyve çeşitlerinin içinde en değerli ve en faydalı olanların başında yer almaktadır. Ceviz, taze veya kuru olarak tüketilmektedir. Ceviz bitkisi kendi halinde büyümeye bırakıldığı zaman yirmi ve yirmi beş metreye kadar boylanmakta ve yüz elli ile yüz altmış yıl kadar yaşamaktadırlar. Cevizin meyvesinden yararlanıldığı gibi kütüğünden de mobilyacılıkta yararlanılmaktadır. Toprak kısmından itibaren yüz elli santimlik bölümü daha çok desenli olduğundan dolayı bu kısım çok fazla tutulmaktadır. Ceviz sadece bunlarla kalmayıp odunu, yaprağı ve kabuğu ile de gelir getiren bir bitkidir.

Ceviz, sebzelerin çoğundan kat be kat daha fazla besleyicidir. Ceviz; dana etin değerinde olup bir çeşidi Yalova olan ceviz çeşidi, protein bakımından en zengin olanıdır. Ceviz, bitkiler arasında en uzun kazık köke sahiptir. Ceviz ağacı, orman ağacı şeklinde büyümemesi gerekir. Dal teşekküllerini mümkün olduğu kadar yere yakın yerden yapılması hem ceviz verimini arttırmış olacak, hem de ceviz kütüğüne yakın olan budak izleri gövdeye desen vererek daha çok değer kazanmasına sebep olacaktır.

Ceviz dikeceğimiz zaman toprak analizi yapmakla beraber cevizin bölge konumunu da göz önün de bulundurarak o bölgelere uygun olan çeşitler dikilmesi gerekmektedir. Böyle yapmadığımız durumlarda istenilen sonucu almamız mümkün olmayacak; paramız ve emeğimiz boşa gidecektir.  Ceviz bahçesi kuracağımız zaman veya ev bahçelerimize ceviz dikeceğimiz zaman, taban suyunun kışın iki ve üç metreden yukarı çıkmayan ve fazla killi olmayan süzek ve gevşek toprakların seçilmesi gerekir. Çok killi topraklara ceviz dikmektense, dağ yamaçlarının eteklerine dikmek daha uygundur.

Ceviz ağacının kirece karşı dayanıklılığı fazla olmasına rağmen, az kireçli topraklarda da yetişmesi mümkündür. Cevizde en önemli sorun, taban suyunun yüksek olmasıdır. Böyle yerlerde ceviz ağaçlarının kökleri, taban suyuna ulaştığı zaman kurumalar başlamaktadır. Bunu önlemek için taban suyunu düşürme kanalları açarak çözüm getirilmesi gerekir; aksi halde hem bütün emeklerimiz, hem de paramız boşa gidecektir. Bu bakımdan ceviz bahçesi kurmadan önce en önemli yapacağımız iş, taban suyu seviyesinin ölçülmesidir.

Cevizde önemli konulardan biri de bitkinin sağlıklı bir şekilde yetişmesi, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı çeşitlerinin seçilmesidir. Aynı çevrede ekili olan iki ayrı ceviz çeşidinden birine mantar hastalıkları ve ceviz iç kurdu zarar verdiği halde, diğer ceviz çeşidine hiçbir hastalık bulaşmaması, ceviz seçiminin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca ceviz çeşidi seçimi yaparken; meyve iriliğine, kabuğunun ince olmasına ve kabuğundan çıkarılırken kolaylıkla ve bütün olarak çıkmasına dikkat edilmesi gerekir.

Ceviz fidanlarını da diğer fidanlar gibi Kasım Ayı’nın on beşinden sonra dikmemiz en uygun dönemdir. Fidan dikimlerini Mart Ayı’na kesinlikle bırakmamalıyız. Erken dikilen fidanların sağlıkları ve gelişmeleri, geç dikilen fidanlarla kıyaslandığında hemen fark edilmektedirler. Ceviz fidanlarını bahçedeki yerlerine, yerin durumuna göre on, on iki veya on dört metre aralıklarla dikilmelidir. Ceviz taç dallarının dört veya beş adet seçilmesi en uygunudur.

Ceviz ağacının budamasını yaparken diğer meyve ağaçlarının budamalarına göre daha dikkatli olmamız ve daha fazla itina göstermemiz gerekir. Sebebine gelince, ceviz fazla budama istemeyen ve dallarından uç alma işlemi mecbur kalmadıkça yapılmaması gerekir. Ancak çok ufak, zayıf, sık ve kuru dalları varsa bunları aldığımızda başka bir şekilde budama yapmamıza gerek yoktur. Ceviz ağacı meyvelerini o yıl gelişen taze dalların uç kısımlarında vermektedir. Bu bakımdan ceviz dallarının uçları lüzumsuz yere kesilmemesi gerekir. Cevizlerde meydana gelen mantari hastalıklardan kara lekeye ve ceviz iç kurduna karşı ilaçlama yapılmalıdır. İlk ilaçlama, Şubat Ayı’nda; ikinci ilaçlama, Haziran Ayı’nda bordo bulamacı atılarak yapılmalıdır. Ayrıca; cevizler misket büyüklüğüne ulaştığı zaman ceviz iç kurduna karşı insektisit ilacı atılarak mücadele yapılması gerekir. Buna ek olarak, Temmuz Ayı’nın başında ve sonunda iki kere daha fungisit ve insektisit ilaçları karıştırılarak atılmalıdır.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe