ELMA MEYVESİ HAKKINDA DEĞİŞİK BİLGİLER

Saygıdeğer Okuyucularım;

Elma, güz ve kış meyveleri içinde pek çok sevilen ve aranan bir yemiştir. Meyvesi taze olarak yenir, kurutulur, pekmez ve marmelat yapılır. Besin maddelerinin zengin olması dolayısıyla meyve suyu da çıkarılır. Anadolu’nun yaylalık ve sahil bölgelerinde yetiştirilmektedir. Soğuktan pek korkmaz; killi – kumlu, killi – kireçli, humusça zengin, aynı zamanda alt tabakası suyu süzen topraklarda iyi gelişir ve netice verir. Renk, koku ve gösteriş itibarıyla yurdumuzda kaliteli elmalar yetişmektedir.

Yabani üzerine aşılı elma fidanları serbest dikilir. Çeşitlerine göre altı veya on yıl sonra yetişkin ağaç olurlar. Düsen ve paradis adı verilen anaçlar üzerine aşılanan elmalar, bodur ağaçlar olurlar. Espalya ve kordon tesisinde bu fidanlar dikilir. Elma ağacına serbest dikimde bazen pramit ve en çok goble (kase) şekli verilir. Elma bahçesi tesisinde iklim, toprak ve çeşit göz önünde tutularak sıra üzeri ve sıra adaları sekiz veya on iki metre ara ile dikilir. Düsen ve paradis üzerine aşılı bodur fidanlara serbest dikimde sıra üzeri ve sıra araları beş beş veya altı metre, espalyalarda bir buçuk veya iki meyre, kordonlarda iki veya iki buçuk metre ara ile dikilir. Düsen ve paradis üzerine aşılanmış bodur elmalar, erken meyveye yatar ve meyveleri daha iri gösterişli olur.

Bütün meyvelerde olduğu gibi elmalarda budama da en önemli işlerin başında gelir ve ikiye ayrılır. İlk sene terbiye ve şekil budamaları ve aramalar yapılır. Espalya ve kordonlarda ayrıca Yazın yeşil budamaya ehemmiyet vermek lazımdır. Elmalarda meyve veren kısımlar, üç senede meydana gelir. Meyveye yatmış elma ağaçlarında budama yaparken uzunlukları beş veya yirmi santimetre arasındaki harbe, topuz ve meyve dalcıklarını çok iyi tanımak ve budamalarının bilinçli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Yabani elma üzerine aşılı yetiştirilmiş birçok çeşit bulunmaktadır. Bunlardan bazıları sırasıyla;

                Amasya Elması: Ağacı, orta büyüklükte olur. Meyve şeklen büyük, sarı; güneş gören tarafları kırmızı, tatlı, güzel kokuludur. Ekim’de toplanır.

                Golden Delicious: Meyve irice, çiçek çukuruna doğru uzunca, beş memeli, sapı uzun, eti beyaz, tatlı, hafif mayhoş, hafif kokuludur. Ekim’de toplanır. Dölleyici bir çeşittir. Starking elması dikilecek meyve bahçelerine dölleyici olarak %10 adet Golden Delicious elma çeşidi dikilmesi gerekir.

                Starking: Meyvesi irice, sap tarafı geniş, çiçek çukuruna doğru konik, beş memeli, sarı üzerine koyu sıvama kırmızı, seyrek noktalı, eti sarımsı, yumuşak, tatlı, kendine hoş kokuludur. Ekim’de toplanır; soğuk hava depolarında muhafazaya alınmalıdır.

                Starkrimson Delicious: Ağacı orta kuvvette, erken mahsule yatan bir çeşittir. Meyvesi iridir. Starking gibi beş memeli; rengi, starkingten daha parlak ve göz alıcı kırmızı, kokulu tatlı, sulu ve hoş lezzetlidir. Ekim Ayında kemale gelir. Soğuk hava depolarında muhafazaya alınmalıdır.

Staymared: Meyvesi iri, sap tarafı geniş, konik, yeşil zemin üzerine sıvama kırmızı, eti sarımsı, yumuşak, kokulu, mayhoş tatlıdır. Ekim’de toplanır.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe