KAKTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ ve BAKIMLARI

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda, sizlerle kaktüslerin yetiştirilmesi ve bakımlarıyla ilgili bilgileri paylaşacağım.

Kaktüslerin vatanı, Güney Amerika ve Meksika’dır. Kaktüsler, sıcak Ülkeler’in bitkisidir. Ülkemiz’in Akdeniz Bölgesi’nde, açıkta yetişmektedir. Evlerimizin odalarından ve salonlarında saksı içinde yetiştirilen dört yüze yakın çeşitleri bulunmaktadır. Bunların bazıları büyüyüp boylanmakta, bazıları da ufak şekilde bodur kalmaktadırlar. Kaktüslerin çok güzel değişik renkte çiçek açan çeşitleri bulunmaktadır; ancak çiçeklerinin ömürleri, fazla uzun olmamaktadır. Kısa süre içinde geçmektedirler. Bazı tür kaktüsler de meyve vermekte ve meyveleri yenmektedir.

Kaktüsler, sıcak iklim bitkileridir. Bundan dolayı dalları ve gövde kısımları, kalın ve etli bir şekilde gelişmektedir. Kaktüsler, bünyelerine su depo ettiklerinden dolayı fazla su verilmemeli; ayrıca soğuktan korktuğu için soğuk yerlerde bırakılmamalıdırlar. Kaktüsleri, Kışın yirmi beş veya otuz günde bir; Yazın ise sekiz veya on günde bir sulamak yeterlidir. Çok su vermektense az su vermemiz, kaktüslerin sağlığı bakımından daha faydalı olacaktır. Kaktüsleri dikeceğimiz toprağın yüzde ellisi, ince dere kumu olmalı; yüzde yirmi beşi, bahçe toprağı; diğer yüzde yirmi beşi de funda toprağı karışımından olduğu zaman kaktüslerin gelişip yetişmesi için en güzel toprak çeşidini sağlamış oluruz.

Kaktüslerin üretilmesi, çeşitlerine göre tohumla, çelikle ve aşı ile üretilmektedirler. Kaktüsleri üretim ve bakım yaparken, dikenli olduklarından dolayı ellerimize eldiven giyerek dikimlerini ve bakımlarını yapmamız daha rahat ve kolay olacaktır. Çelikle yetişen kaktüslerden çelik alacağımız zaman anaç kaktüsün uzayan dallarından çelik alabiliriz; ancak çelik alırken kaktüsün şeklini bozmayacak şekilde çelik almamız gerekir. Keskin bir makas veya bıçakla aldığımız kaktüs çeliklerini hemen dikmememiz, on beş veya yirmi gün bekletip ondan sonra dikilmelidir. Bu zaman zarfında suyunu çekmesi ve kesilen yerin bir zar ile kapandığı görüldükten sonra dikim yapılır. Bazı kaktüslerden çelik alırken, kesildiği yerlerden beyaz bir şekilde süt akmaktadır. Bu çeliklerin sütlerinin akmasını beklememiz gerekir. Sütleri akıp bittikten sonra su içine sokarak, beş veya on saniye bekletilip çıkarılır ve daha sonra ekilir.

Kaktüslerin saksı değiştirmelerini Şubat sonlarında veya Mart başlarında yapılması en uygun zamandır. Kaktüsler, çok küçük olduğu zaman saksısını ve toprağını değiştirmeye gerek yoktur. Kaktüsler, gelişip büyüdükçe kendi durumlarına ve boylarına göre uygun saksılara aktarılır. Saksılar çok büyük olursa, kök gelişimi fazla olacak ve boylanması yavaşlayacaktır. Kaktüsler, fazla su sevmediklerinden dolayı genellikle fazla sudan ve nemden zarar görmekte ve çürümektedirler. Fazla su verilmediğinde genelde çürüme olmamaktadır. Değişik mantar hastalıkları da kaktüslere zarar vermekte; bozulmalarına ve ölmelerine sebep olmaktadır. Bu tür mantar hastalıkları görüldüğü zaman bakırlı ilaçlardan birini alıp düşük dozlarda atarak, hastalıklı kaktüsleri tedavi etmeliyiz. Mantardan dolayı bozulmuş veya ölmüş kaktüsler olduğu zaman aynı toprağa yeni bir kaktüsü dikmemeli; saksıları ve toprağı kireçle dezenfekte ettikten sonra kullanılmalıdır. Mantar hastalığından bozulan veya ölen kaktüsleri saksıda fazla bekletmemeli, ateşte yakarak imha etmelidir. Camekanlarda veya bahçelerimizde mantar hastalıklarından bozulup ölen kaktüsler olduğu zaman bunları da yakmalı veya bir çukur açıp bu çukura gömmeli ve üzerlerine kireç dökerek, çukuru kapatmalıdır. Böylece hastalığın yayılması önlenmiş olur.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe