MANTARİ HASTALIKLARDA KULLANILAN BORDO BULAMACANIN HAZIRLANMASI

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle bordo bulamacanın hazırlanması ile ilgili bilgileri paylaşacağım. Bordo bulamacı; meyvecilikte, sebzecilikte, bağcılıkta, zeytincilikte, gülcülükte, çiçekçilikte olmak üzere bütün alanlarda mantari hastalıklara karşı kullanılan en etkili ilaçlardandır.

Bordo bulamacı, Sonbahar’da erik, kayısı, kiraz ve vişnelere yaprak dökümünden sonra bilumum mantari hastalıklara karşı %2 veya %2,5 nisbetinde atılır. Elma ve armutlarda bilumum mantari hastalıklara karşı Şubat sonlarında, tomurcuklar kabarmadan evvel %2’lik bordo bulamacı atılmalıdır. Şeftalilerde, Klok (Taphrina Deformans) hastalığına karşı %2 veya %2,5’luk bordo bulamacı atılmalıdır. Bordo bulamacını hastalık çeşidine ve bitki çeşidine göre birden fazla atılması gerekmektedir. Ayrıca bitki çeşidine, hastalık durumuna ve mevsim durumuna göre de ilaç oranı azaltılarak veya çoğaltılarak atılması gerekir. Bordo bulamacı; gül, karanfil, nergiz, krizantem, astır, iris yaprak leke hastalığına karşı en faydalı ilaçlardandır. Güllerde pas hastalığına, mildiyö hastalığına, lalelerde botrytis yanıklığına karşı bordo bulamacı atıldığında hastalık önlenmektedir. Ayrıca bamya pas hastalığı, çilek pas hastalığı, patlıcan mildiyö hastalığı, domates mildiyö hastalığı, salata ve marul pası, kuşkonmaz pası, turp mildiyösü ve soğan mildiyösü gibi mantari hastalıklar bordo bulamacı atılarak tedavi edilir.

Cevizlerde görülenen en yaygın mantari hastalık olan karalekeye karşı %1,5 veya %2’lik bordo bulamacı Şubat ayı içinde yağışlı geçen yıllarda muhtemel bir mantar hastalığına karşı Mayıs ve Haziran Ayları’nda da koruyucu olarak bordo bulamacı atılması gerekir. Ayrıca fındıklarda copnodium parsoonii (kara balık), ballı basra (fumajin) hastalığı da %1,5 bordo bulamacı atılarak  tedavi edilir. Her alanda değişik mantari hastalıklarda kullanılan bordo bulamacını kendimiz hazırlayabiliriz.

Bordo Bulamacı Nedir ve Nasıl Hazırlanır?

Bordo bulamacının bileşimi, göztaşı ile kireç ve sudan ibarettir. Diğer fungisit ilaçlardan ucuzdur. Doğru hazırlanıp hemen kullanıldığında etkisi gayet iyidir.

Bordo bulamacı hazırlanırken, her şeyden önce mutlaka tahta veya beton kaplarda hazırlanması gerekir. %1’lik bordo bulamacı yaparken demir, bakır, teneke olmayan bir kaba 50 kg su konur, suyun içine bez torba içinde muhafaza edilen 1 kg göztaşı konur ver eritilir. Diğer tarafta da 500 gr sönmemiş kireç, bir teneke içinde azar azar su katılmak suretiyle söndürülür ve yarım saat kadar kendi haline bırakılır. Daha sonra üzerine su konur ve iyice karıştırılır. Bu kireçli su yine demir, bakır, teneke olmayan 100 kg’lık bir kaba süzülerek konur. Üzerine 40 kg (iki teneke) su konur. Bundan sonra göztaşlı su, mümkünse bir süzgeç ile kireçli suyun üzerine karıştıra karıştıra atılır. Hiçbir zaman kireçli su, göztaşı eriyiği üzerine dökülmez; aksi halde ilaç bozuk süt gibi kesilme yapar ve faydası olmaz. Bazı kitaplarda kireçli su, göztaşı eriyiği üzerine döküldüğünü yazmakta olsalar da bunun dalgınlıkla yazılmış olabileceğini düşünüyorum. Bu şekilde uygulama, kesinlikle yapılmamalıdır. İlça yapıldıktan sonra yaprakları yakmaması için kırmızı turnusol kağıdı ile kontrol edilir. Bu kağıt; ilaca batırıldığı zaman mavi renk alırsa, ilaç iyi hazırlanmış demektir. Bu ilaçlı suya kağıdımız mavi oluncaya kadar azar azar kireçli su ilave ederiz. (Turnusol kağıdı kırtasiyelerden temin edebilirsiniz.) Yapılan bordo bulamacı, hemen kullanılmalıdır. Ertesi gün veya birkaç gün sonra kullanılacak ise içersine 200 gr şeker katılmalıdır. İlaç; %0,75 gr hazırlanacak ise göztaşı 750 gr, kireç de 375 gr alınır. Bu ilaç, bakırlı olduğundan zehirlidir. Yenilecek sebzeler, ilaç atıldıktan sonra bolca yıkamadan yenmemelidir.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe