Sebzeciliğin İşletme Şekilleri

Saygıdeğer Okuyucularım,

Bu yazımda sizlerle sebzeciliğin işletme şekilleriyle ilgili bilgileri paylaşacağım. Sebzeciliğin işletme şekillerinin başlıcaları şunlardır:

1. Tarla sebzeciliği: Bu işletme tarzında arazi, tek bir tür sebzenin ekilmesine tahsis edilir. İş, geniş olduğundan tarla hazırlığı pullukla ve motorlu araçlarla yapılır. El emeğinden kabil olduğu kadar tasarrufa kaçılır, hayvan gübresi yalnız ocak gübresi olarak verilir. Kimyevi (madensel) gübre fazlaca kullanılır. Yurdumuzda iklim ve toprak şartları, pazar durumu uygun olan yerlerde tarlavari sebzecilik olarak kır domatesi, soğan, kavun, karpuz, patates, fasulye, bakla ve bezelye yetiştirilmektedir.
2. Bahçe sebzeciliği: Bu şekilde işletmede kazanç sağlamak amacı ile dar bir arazide çalışılır. Bu sahada çeşitli sebzeler, bir biri arkasından ve yan yana yetiştirilmek suretiyle aynı yıl içerisinde belirli topraktan birkaç mahsul kaldırılır. Tarla hazırlığı ve yetiştirme işleri çoğunlukla el emeği ile yapılır. Bu şekilde sebze yetiştiriciliğinde hayvan gübresi fazlaca kullanılır. Özellikle turfandacılığa büyük önem verilir.
3. Ev bahçesi sebzeciliği: Bu şekil işletmede sebzecilik, daha ziyade ev ihtiyacı için meyve ağaçlarının altında yapılmaktadır. Meyve ağaçları küçük iken yapılan sebzecilik verimli olmakta ise de ağaçlar büyüdükçe bunların koyu gölgesi altında kalan sebzelerin verimleri azalmaktadır. Özellikle güneş ihtiyacı fazla olan kabak, domates, patlıcan gibi sebzeler, gölgeli yerlerde boya kaçar. Fakat beklenen mahsulü vermezler. Sebzeler ne kadar gölge altında kalırlarsa verimleri de o kadar azalır. Bu bakımdan meyve ağaçları altında sebze yetiştirilirken ağaçların öğle vakti gölgesinin düştüğü yer boş bırakılır ve ağaçlar büyüdükçe bu boş saha genişletilir. Böylece sebzeler için gereken ölçü de bir ışıklanma sağlanmış olur. Diğer taraftan meyve ağaçlarını çeşitli zararlı böceklerden kurtarmak için atılan ilaçlar çoğunlukla insanlar ve hayvanlar için zehirli olduğundan dolayı bu ilaçlar, özellikle çiğ yenen sebzelere de bulaşacağından canlı varlıklar için zararlı olur. İşte, bu bakımlardan ev bahçelerinde mümkün olduğu kadar sebzelikle meyveliklerin birbirinden ayrılması iyi olur.
4. Köylü işletmelerinde yapılan sebzecilik: Köylerimizde yapılan sebzecilik, tarla ve ev bahçesi şeklinde uygulanmaktadır. Çok defa bahçelerin dört tarafında meyveli ve meyvesiz ağaçlar bulunur. Orta kısmında da sebzecilik yapılır. Köylü işletmelerinde sebzecilik yapmakla şu faydalar sağlanır:
5. Çiftçi işletmelerinde istihsal çeşitlendirilmiş ve çiftçinin yıllık geçimi daha güvenilir bir şekle konulmuş olur.
6. Çiftçi işletmelerinde, insan ve hayvanların iş gücü boş bırakılmadan sürekli ve verimli bir şekilde kullanılması sağlanmış olur.
7. İşletmede mevcut hayvanların kaba yem ihtiyacı, bahçenin türlü artıkları ile kısmen olsun giderilmiş olur.
8. Çiftçi ailesinin vitaminli gıdalara karşı olan ihtiyacı bahçeden elde edilen sebzelerle bol ve ucuz bir şekilde karşılanmış olur.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe