TURP YETİŞTİRİLMESİ

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle turp yetiştirilmesi ile ilgili bilgileri paylaşacağım. Memleketimizde yetiştirilen başlıca turp çeşitleri şunlardan ibarettir:

1. Küçük kırmızı fındık turpu: İklimi ılık olan yerlerde bütün sene yetiştirilebilir. Ekildikten on sekiz ile yirmi beş gün sonra hasat edilir. Büyümesi çok çabuktur; şekli yuvarlak, oval ve uzunca olanları vardır. Rengi ekseriya kırmızıdır. Baş tarafı beyaz, kök tarafı kırmızı olan çeşitleri de vardır.
2. Uzun kırmızı turp: Yurdumuzun Güney ve Batı illerinde, kırmızı renkte ve âdeta bir uzun havuç büyüklüğünde olan bu turp çeşidinden çok yetiştirilir. Körpeleri çok lezzetli ve baharlıdır. Fakat kartlaşmış olanları hiç de makbul değildir.
3. Kestane turbu: Yazın ekilen turplar arasında en makbulü, kestane turbudur. Şekli, basık yuvarlak; kabuğunun ve etinin rengi beyazdır.
4. Bayır turbu: Sonbahar’da ekilen ve daha ziyade Kışın sarf edilen bir turp çeşididir. Şekli, basık yuvarlak veyahut uzun konidir. Kabuğun rengi siyah, etinin rengi beyazdır. Anadolu’nun hemen her tarafında yetiştirilir ve çok yenilir. Bazı yerlerde bu turbun adına kara turp da derler.

Turp hemen hemen her iklimde yetişir. Fakat nemli iklimler, kurak iklimlere nazaran buna daha elverişlidirler. Sıcak iklimlerde turp, vaktinden önce çiçek açar; baş bağlamaz. Kuvvetli, süzek, derin ve serin toprakları sever. Zayıf topraklarda kökleri koflaşır. Turp, taze gübrelerden asla hoşlanmaz. Taze gübre ile gübrelenmiş yerlere ekilecek olursa fazla yaprak verir; kök bağlamaz. Onun için turp ekilecek topraklara eski, çürümüş gübre vermek lazımdır. Yüz metrelik bir parsele beş yüz kilogram çürümüş gübre vermek lazımdır. Turp ekilecek topraklar, evvelden güzelce hazırlanır; gübrelenir.

Turp tohumları iki şekilde ekilirler:

1. Küçük tavalar içine serpme olarak,
2. Orta büyüklükte tavalar içerisine sıravari olarak.

Yurdumuzda ekseriya turp tohumları serpme olarak ekilirler. Fındık turpu her vakit ekilebilir. Yazlık kestane turbu, Mayıs ve Haziran’da; kışlık bayır turbu ise Temmuz’dan Eylül sonuna kadar ekilebilir. Serpme ekimde yüz metrelik bir parsele beş yüz gram kadar tohum sarf edilir. Sıravari ekimde ise sıralar arasında bırakılacak aralıklar, küçük fındık turplarında on veya on beş santim; iri turplarda yirmi veya yirmibeş santim kadar olmalıdır.

Ekimden sonra toprak, bir tırmıkla karıştırılmalı; üzerine ince bir kapak atılmalı ve küçük tohumların toprakla temasını sağlamak için de bir tahta tokmakla bastırılmalıdır. Arkasından bol su vermek lazımdır. Sıcak ve kurak zamanlarda turplara sık sık su vermek faydalıdır. Tohumlar ekildiklerinden altı ile dokuz gün içerisinde çimlenip toprağın yüzüne çıkarlar. Bitkiler, iki veya üç yaprak olunca sık olanlar seyreltilir ve ot alınır. Arkasından hafif bir çapa yapılır. Turplarda hasat, başlarda yeter derecede büyüdükleri zaman yapılır; vaktinde hasat edilmeyen turplar koflaşırlar. Turp eti ne kadar gevrek olursa o kadar makbuldür.  Bir arlık yerden bin beş yüz demet fındık turbu ve yüzelli ile ikiyüz kilo kadar da iri turplardan mahsul alınır.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe