BİTKİLERİ BUDAMA YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle bitkilerin budamasını yaparken dikkat edilmesi gereken hususlarla ilgili bilgileri paylaşacağım.

Bütün süs bitkilerinin ve meyve ağaçlarının budama zamanları; bulunduğu bölge şartlarına, çeşitlerine ve kendi bünyelerine göre değişmektedir. Bu durum dikkate alınarak budanması gereken bitkilerden yaprağını dökenlerin budamalarına, yaprak dökümünden sonra hemen sonra başlayıp gözlerin kabarma devresi öncesine kadar devam edebiliriz. Ancak her bitkinin budaması kendi çeşidine ve bünyesine göre değişik şekilde yapıldığından dolayı budama yapacak kişi, bunları çok iyi bilmesi ve bilerek yapması gerekir; aksi halde bilmeden yapılan budamalarda kesilecek yanlış bir dal dahi bitkimize zarar verebilir veya en azından bitkimizin şeklini ve dengesini bozabilir.

Bilgili kişilerce bilerek yapılan budamalarda çok zayıf kalmış veya kartlaşmış ağaçlar, gençleştirilebilir ve canlandırılabilir. Bu bakımdan budama, bitkilerin en önemli işlerin başında gelir. Hatta en az gübre kadar önemli, yerine göre gübreden de daha önemli ve faydalıdır. Bazı budama bilmeyen kişiler, ağaçları kesip budama yaptıklarını zannediyorlar. Ağaç kesmek, budama değildir; o ayrı bir şeydir… Daha doğrusu, katliamdır. Budama, çok ayrı bir şeydir; gerçek budamayı Türkiye çapında dahi çok az kişi bilmektedir. Bu bakımdan çam ağaçlarımız olsun, meyve ağaçlarımız olsun, yol kenarlarındaki süs ağaçlarımız olsun, çiçeklerimiz dahil bütün bitkilere bilinçli bir şekilde budama yaptığımızda faydalı olacaktır; aksi halde zarar görecektir.

Budama yaparken kullanılan budama aletleri de çok önemlidir. Budamaların mümkün olduğu kadar ince dişli el testereleri ile yapılması, daha faydalıdır. Kalın dişli olan el testereleri ve motorlu testereleri mümkün olduğu kadar az kullanmamız, bitkilerin daha az zarar görmesine fayda sağlayacaktır. Genellikle el motoru ile yapılan dal kesmelerinde; dal, tam istenilen yerden kesilememektedir. Ya çok dipten kesilip ağacın gövde kısmı da yaralanmakta ya da çok üstten kesilip alt tırnak kalmaktadır. Bu, her iki kesim de yanlıştır ve her ikisi de ağaca zarar vermektedir. Derin kesildiği zaman, ağaçta lüzumsuz yere büyük yara açılmış olacak; ayrıca kesilen kısımdan itibaren ağacın gövde kısmında kuruma başlayacaktır. Yüksek kesildiği zaman da kesilen kısmın hemen altında birçok filizler çıkacak; bu lüzumsuz filizler de bitkinin gereksiz yere kuvvetini almış olacaklardır. Ayrıca bu kısımlar, böceklerin saklanma ve çoğalma yuvaları olacaktır. Böyle yerlerde mantar hastalıkları da kolayca çoğalacaktır. Bu bakımdan budama yaparken, bu konuya çok dikkat edilmelidir. Ayrıca dalların kesilen yerlerine soğuk aşı macunu sürülmelidir. Sürülen aşı macunu, kesilen yerlerde yağmur ve kar suyu olmasını engelleyecek; böylelikle o kısmın çürümesine de engel olacaktır ve yaranın daha hızlı bir şekilde kapanmasını sağlayacaktır. Bilhassa yol kenarı ve park alanlarındaki gelişmiş ağaçların dalları, mecburiyet olmadıkça lüzumsuz yere kısa kesilmemelidir. Böylelikle hem bitkiler küstürülmemiş olacak, hem de gölgelik ve yeşil alanlar daha çoğalmış olacaktır.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe