GÜLLERE GÖZ AŞISI YAPMAK İÇİN AŞILIK KALEMLERİN HAZIRLANMASI

Saygıdeğer Okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle güllere göz aşısı yapmak için hazırlanacak aşı kalemleri ile ilgili bilgileri paylaşacağım. Bodur gülleri, sarmaşık gülleri ve baston güllerini göz aşısı – diğer adı, yaprak aşısı – yapmaya başlamadan önce en önemli işlerden biri de aşı kalemlerinin iyi bir şekilde seçilip hazırlanmasıdır. Eğer aşı kalemlerini iyi bir şekilde seçemezsek aşılanacak yabani gül anaçlarının suyu ne kadar iyi olsa da veya aşı gözü takılacak yerin kabuğu çok güzel şekilde kalksa da aşılar çok az tutabilir veya hiç tutmayabilir. Bu bakımdan göz aşısında aşılık kalemlerin seçimi çok önemlidir. Özelikle aşı kalemleri seçilirken ilk dikkat edilecek durum, aşı kalemlerinin o yılın İlkbahar’da sürmüş olan dallarından olması gerekir. Ayrıca sürgünler, uzayıp giden obur dal olmamalı; muhakkak çiçek açmış dallardan olmalıdır. Bu konuda en uygun seçilecek aşı kalemi, çiçeğini açmış dallardan olmalıdır.

Gonca şeklinde olan bir gül dalından göz aşısı yapmak için aşılık kalem alındığında taze olup pişkin olmadığından dolayı bu tür dallardan aşılık gözlerin çıkması da zor olacaktır. Ayrıca aşılık gözü çıkarıp anaç güle takılsa da tazeliğinden dolayı ve güneşin etkisiyle beraber senecek ve kuruyup gidecektir. Bu sebeple bu tür dallar aşılık kalem olarak kullanılmamalıdır. İkinci uygun olmayan aşı kalemi; çiçekleri iyice geçmiş, suyu çekilmiş ve tohum bağlamış olan kart dallardan aşı kalemi alınmamalıdır. Bu durumdaki aşı kalemlerinde öz suyu çekilmiş olduğundan dolayı aşı gözleri çıkmayacak veya yırtık çıkacaktır. Böyle bir durumda da yapılacak göz aşıları ya hiç tutmayacak, ya da çok az tutucaktır. O zaman aşı kalemlerini çok taze dallardan ve çok susuz dallardan almamalıyız.

Yukarıda da belirttiğim gibi çiçeği açıp solmuş ve çiçek yaprakları dökülmekte olan gül dalları, göz aşısı yapmak için en uygun aşı kalemleridir. Bunlardan başka aşılık olacak dallardan alınacak aşı kalemlerinin üzerindeki yaprak gözlerinin durumu da önemlidir. Aşı yapılacak gözler, kör göz veya çok ufak olmamalı; dolgun ve pişkin göz olmalıdır. Çok zayıf, kör gözler aşılandığında tutsa da bunların sürmeme olasılığı olduğundan dolayı bu durum göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca aşı kalemleri üzerinde bulunan gözlerden sürmüş olanlar varsa bu tür aşı  gözleri de çıkarılıp aşı yapılmamalıdır; aksi durumda bu aşılar da tutmayıp kuruyacaklardır. Bu bakımdan en uygun şekilde olan aşı gözleri buğday tanesi dolgunluğunda olan aşı gözleridir. Bu şekilde yapılan aşılarda tutma nispeti daha fazla olacaktır. Aşılanacak anaçların ve aşı kalemlerinin istenilen uygunlukta suların olması ve aşılanacak anaçların da aşı yapılacak kısımdaki kabuklarının kalkması durumunda aşılarının da tutma nispeti, en az yüzde doksan sekize kadar çıkacaktır.

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe