SEBZE BAHÇELERİNDE YAPILAN TIMAR VE BAKIM İŞLERİ

Saygıdeğer okuyucularım;

Sebze tohumları ekildikleri yerlerde çimlendikten ve fideler de dışardaki yerlerine dikildikten sonra normal olarak mahsule yatıncaya kadar bir çok değişik bakım işlerine muhtaçtırlar.

1. Ot alma ve çapalama: Uzun yıllar sebzecilik yapılan topraklarda, yabani otlar bollaşmış bir durumdadırlar. Otlu sebze bahçelerinde bu sebepten dolayı sık sık çapa yapılması gerekmektedir. Toprağı esaslı bir şekilde kirirma edilmiş, içerisinde uzun ömürlü ayrık ve kanyaş bulunmayan mevsimlik yabani otlar henüz tohum bağlayıp da dökmeden yok edilen sebze bahçelerinde maliyet daima ucuza mal olmaktadır. Açıktaki tohum tarlalarında çıkan yabani otlar, henüz küçükken el ile birer birer çekmek suretiyle ayıklamak lazımdır. Masuralar üzerinde veyahut tavalar, karıklar içinde çıkan yabani otlar çerpinler ile su yolları içindeki otlar da geniş ağızlı çapalarla yok edilir.
2. Sulama ve şerbetleme: Genel olarak sebze fideleri dikildikleri yerde tutuncaya kadar can suyundan başka bir veya iki defa mümkünse salma su verilmelidir. Ondan sonra sulama bir müddet kesilmelidir. Bundan maksat, genç bitkileri kuvvetli büyütüp mahsule geç yatmaktan alıkoymaktır. Bol su yerine toprağı sık sık çapalayarak toprağın kaymağını kırmak, toprağın nemini kaçırmamak ve aynı zamanda havalandırmak, köklerin besin maddesinden daha fazla faydalanmalarını temin eder. Sebze bitkileri bol çiçek açıp döle yattıkları vakit, Yaz Aylarında sık sık sulanmaları gerekir. Hatta sebze bitkilerinin büyümelerini arttırmak, mahsullerinin daha bereketli ve lezzetli olmalarını sağlamak amacıyla yetişme devreleri ortalarında yazlık ve kışlık sebzelere sulandırılmış gübre şerbeti vermek de çok faydalıdır.
3. Herek dikme ve bağlama: Sırık domatesleri ile sırık fasulyelerin ve bezelyelerin hereğe ihtiyaçları vardır. Domatesler için iki metre, fasulyeler için – daha uzun – iki buçuk veya üç metre herekler kullanılır. Sırık fasulyeleri kendi sarılıcı organları ile yanlarındaki hereklere kolayca sarılırlar. Yüksek boylu bezelyeler için de sırık veya çalı dikmek lazımdır. Sırık domateslerini evvela dipten, sonra ortadan ve tepeden sırıklara rafya veya iple bağlamak lazımdır. Bundan başka topumluğa ayrılmış, çiçek açıp tohum bağlamış bulunan karnıbahar, lahana, pırasa gibi uzun çiçek sapları olan sebzeleri de yanlarına dikilen hereğe bağlamak en doğru harekettir.
4. Boğaz açma ve piç temizleme işlemi: Enginarlıklarda Sonbahar’da ve İlkbahar’da enginar ocakları açılır; fazla büyümüş, zayıf enginar piçleri kesilir. Her ocakta iki tane kuvvetli piç bırakılır. Bu esnada her ocağa bir kürek dolusu kadar eski yanmış çiftlik gübresi verilir ve gübrenin üzerine toprak çekilerek tekrar kapatılır. Keza, kıştan evvel kuşkonmazlıklarda da boğaz açılır. Eski yanmış çitlik gübresi verilir; tekrar boğaz doldurulur.
5. Domatesler budama: Sırık domateslerinde koltuk alma neticesinde yan dallardaki mahsül irileşir. Bu işi domateslerin büyüme devresi esnasından birkaç defa yapmak lazımdır. Sonra, pek fazla boylanan sırık domateslerindeki uç filizleri koparmak da faydalıdır.

Bir başka konu ve yazımda buluşmak üzere…

Saygılarımla,

İbrahim Tınatepe